Ανισοσκελία σε παιδιά – Αντιμετώπιση

Η ανισοσκελία σε παιδιά αποτελεί ένα πολύ συχνό σενάριο που αντιμετωπίζουμε στην Παιδοορθοπαιδική. Η διερεύνηση και η αντιμετώπιση της ανισοσκελίας απαιτεί πολλές φορές μια προσεκτική μελέτη και η αντιμετώπιση αυτής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Ανισοσκελία σε παιδιά

Για την προσέγγιση της ανισοσκελίας απαιτούνται τρία βασικά πράγματα.

• Να διαχωρίσουμε αν η ανισοσκελία είναι πραγματική ή φαινομενική. Δηλαδή αν υπάρχει πραγματική μείωση του μήκους κάποιου οστού ή είναι αποτέλεσμα κάποιας ρίκνωσης μυός ή σύγκαμψης μιας άρθρωσης. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση ή κάποιο νευρολογικό πρόβλημα.

• Να βρούμε την αιτία της ανισοσκελίας. Πρόκειται για δυσπλασία κάποιου οστού; Πρόκειται για εξάρθρημα του ισχίου; Πρόκειται για ανισοσκελία που άρχισε να εμφανίζεται μετά από κάποιο κάταγμα ή λοίμωξη; Πρόκειται για ανισοσκελία στα πλαίσια κάποιου συνδρόμου;

• Να προβλέψουμε το τελικό μέγεθος της ανισοσκελίας. Μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά αναπτύσσονται μέχρι και την εφηβική ηλικία, οπότε είναι υψίστης σημασίας να ξέρουμε αν η τωρινή ανισοσκελία θα μεγαλώσει ή θα παραμείνει στάσιμη.

Ανισοσκελία σε παιδιά – Αποτελεί όντως πρόβλημα;

Πρέπει να σημειωθεί ότι έως και 50% των ανθρώπων εμφανίζουν μια ανισοσκελία από 1-1,5cm!

Η ανισοσκελία αυτή δεν θα προκαλέσει ποτέ πρόβλημα. Σύμφωνα με την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και τις επιστημονικές οδηγίες, δεν χρειάζεται κάποια χειρουργική αντιμετώπιση. Για τέτοιες ανισοσκελίες συνιστάται απλά η τοποθέτηση ενός υποδήματος/πάτου στο παπούτσι του κοντύτερου σκέλους.

Η ανισοσκελία είναι συνήθως ασυμπτωματική. Για ανισοσκελίες > 2cm, το μόνο ίσως σύμπτωμα είναι ότι το παιδί θα κουτσαίνει. Πιθανά προβλήματα από τις γειτονικές αρθρώσεις (σκολίωση, πόνοι, οστεοαρθρίτιδα κ.α.) μπορεί να εμφανιστούν.

Κλινική εξέταση

Παλιότερα η μέτρηση της ανισοσκελίας γινόταν με μέτρηση από συγκεκριμένα σημεία του ανθρωπίνου σώματος, με την χρήση μεζούρας ή μέτρου (tape measurement). Σε όλα τα σύγχρονα δεδομένα και συνέδρια, η μέθοδος αυτή τείνει να καταργηθεί.

• Η μέτρηση της ανισοσκελίας σε πολύ μικρά παιδιά γίνεται με το Galeazzi test. Σε μεγαλύτερα παιδιά με ειδικά „ξύλα / blocks“ που υπάρχουν στο ιατρείο και καθιστούν την μέτρηση της ανισοσκελίας ακριβέστατη.

Σαφώς, η πλήρης και αναλυτική μελέτη γίνεται με ειδικές ακτινολογικές λήψεις που πρέπει να διενεργούνται με συγκεκριμένο τρόπο.  Απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο ιατρό πριν κάνετε αυτές τις ακτινογραφίες, γιατί μπορεί να τις κάνετε λάθος και να αποδοθούν εσφαλμένες μετρήσεις.

Αντιμετώπιση σε παιδιά (όχι σε εφήβους και ενήλικες)

Η αντιμετώπιση σε παιδιά μπορεί να είναι διαφορετική από ότι σε ενήλικες. Εξαρτάται από το τελικό προβλεπόμενο μέγεθος της ανισοσκελίας και όχι από το τωρινό μέγεθος της ανισοσεκλίας, το οποίο μπορεί να υπολογιστεί.

Για ανισοσκελίες που θα είναι < 5cm στο τέλος της σκελετικής ανάπτυξης υπάρχει και συνιστάται η ελάχιστης επεμβατικότητας μέθοδος της επιφυσιόδεσης.

Με την επιφυσιόδεση μπορούμε να σταματήσουμε την ανάπτυξη του μακρύτερου ποδιού ώστε το κοντύτερο να μεγαλώσει και να το „φτάσει“ στο ύψος το διπλανό, το μακρύ. Η επιφυσιόδεση χωρίζεται σε 2 μεθόδους:

• Την μόνιμη επιφυσιόδεση, η οποία απαιτεί πολύ καλό υπολογισμό της χρονικής στιγμής που θα πραγματοποιηθεί καθώς το σημείο αυτό του οστού δεν θα ξαναανπτυχθεί, μέχρι να σταματήσει και η ανάπτυξη. Χαρακτηρίζεται όμως από λιγότερες επιπλοκές.

• Την προσωρινή επιφυσιόδεση, στην οποία μπλοκάρουμε την ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου σημείου του οστού και αν αφαιρεθούν τα υλικά το οστό συνεχίζει να μεγαλώνει κανονικά. Δεν απαιτεί απόλυτα καλό υπολογισμό της χρονικής στιγμής που θα πραγματοποιηθεί, χαρακτηρίζεται όμως από πιο πολλές επιπλοκές, οι οποίες είναι αναστρέψιμες.

Και οι δύο μέθοδοι διενεργούνται με ελάχιστα μικρές τομές, δεν παρεμβαίνουμε και δεν σπάμε κανένα οστό και το παιδί μπορεί να εξέλθει ακόμη και την ίδια ημέρα από το νοσοκομείο, πατώντας το πόδι! Για να μάθετε περισσότερα για την επιφυσιόδεση διαβάστε το άρθρο μας για την “Καθοδηγούμενη Ανάπτυξη”, εδώ. Για τους λάτρεις των αγγλικών και της επιστήμης διαβάστε για την μέθοδο της επιφυσιόδεσης εδώ.

Υπάρχει άλλη μέθοδος;

Η επιφυσιόδεση αποτελεί ένα μικρό θα λέγαμε χειρουργείο που διορθώνει τεράστια προβλήματα, που παλιότερα διορθωνόταν μόνο με μεθόδους εξωτερικής οστεοσύνθεσης και χαρακτηριζόταν από πολλές επιπλοκές.

Η επιφυσιόδεση μπορεί επίσης να περιορίσει μια μεγάλη προβλεπόμενη ανισοσκελία ώστε στο μέλλον να χρειαστεί μόνο 1 χειρουργείο (αντί για 2 ή 3) και να κάνει την όλη αντιμετώπιση πιο απλή και πιο εύκολη.

Σε ποιο μεγάλα παιδιά, πριν την σκελετική ωρίμανση και μόνο για το μηριαίο οστό (μετά την εφηβεία σε όλα τα οστά) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένας μαγνητικός ήλος.

Ο μαγνητικός ήλος αποτελεί ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κόσμο.

Πρόκειται για έναν ήλο που εισάγεται εντός του οστού, οπότε και αποφεύγουμε όλες τις επιπλοκές της εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Ο ασθενής θα λάβει ένα ειδικό „μηχάνημα“ στο σπίτι του, που θα το εφαρμόζει πάνω στο πόδι του (δεν πονάει) και θα ενεργοποιεί τον μαγνήτη του ήλου που έχουμε εισάγει στο οστό και θα επιμηκύνεται.

Ανισοσκελία σε παιδιά – Να θυμάστε:

Η επιφυσιόδεση είναι μια μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο όσο το παιδί μεγαλώνει. Και αυτό συμβαίνει γιατί στην επέμβαση αυτή εκμεταλλευόμαστε τα σημεία που αναπτύσσονται τα οστά. Μόλις το παιδί φτάσει στην σκελετική ωρίμανση (περίπου 16 στα αγόρια και 14 στα κορίτσια) τα σημεία αυτά δεν μπορούμε πλέον να τα „εκμεταλλευτούμε“ και δεν υπάρχει η επιλογή της επιφυσιόδεσης.

Είναι κρίμα να μην γνωρίζει κάποιος και να μην του δοθεί η επιλογή της μεθόδου της επιφυσιόδεσης, καθώς μετά δεν θα έχει αυτήν την επιλογή.

Τα σημεία που αναπτύσσεται ένα οστό είναι και ο λόγος που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο μαγνητικός ήλος σε μικρές ηλικίες. Ο ήλος πρέπει να περάσει μέσω αυτών των σημείων και μπορεί να τα τραυματίσει, προκαλώντας ιατρογενή ανισοσκελία. Για περισσότερες πληροφορίες για τον μαγνητικό ήλο διαβάστε το άρθρο μας για την αντιμετώπιση της ανισοσκελίας σε εφήβους και ενήλικες.