Ποδοκνημικής - Άκρου Ποδός
Οι παθήσεις του άκρου ποδός αναφέρονται σε όλες εκείνες τις πιθανές „μη-φυσιολογικές“ θέσεις και στάσεις που μπορεί να λάβει το πόδι ενός βρέφους ή ενός παιδιού (μετά τη γέννηση και στην μετέπειτα ζωή του).
Σκοπός ενός Παιδοορθοπαιδικού είναι να εξετάσει και να καθοδηγήσει το οικογενειακό περιβάλλον σχετικά με την συγκεκριμένη στάση που λαμβάνει το πόδι. Υπάρχουν παθήσεις που είναι αποτέλεσμα της ενδομήτριας θέσης και θα καλυτερέψουν με τον χρόνο και παθήσεις που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση με γύψους ή και με χειρουργεία.
Ο άκρος πόδας χωρίζεται περαιτέρω
- στον πρόσθιο άκρο πόδα,
- στον μέσο άκρο πόδα και
- στον οπίσθιο άκρο πόδα.
Οι διάφορες παθήσεις μπορεί να αφορούν σε ένα μόνο κομμάτι του άκρου πόδα ή να περιλαμβάνουν διαταραχές και στις τρεις υπο-περιοχές.
Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του άκρου ποδός στην Παιδοορθοπαιδική;
Α) Ραιβοϊπποποδία
Πρόκειται για μία „ιδιαίτερη“ θέση που λαμβάνει το πόδι ενός βρέφους και έχει περιγραφεί και μελετηθεί επαρκώς εδώ και χρόνια στην παγκόσμια βιβλιογραφία. Πρωτίστως, ένα παιδί με ραιβοϊπποποδία θα πρέπει να εξεταστεί και για την πιθανότητα συνυπάρξεως και άλλων παθολογικών καταστάσεων όπως η δυσπλασία ισχίου και το μυικό ραιβόκρανο, αλλά σε μεγάλο ποσοστό (70%-80%) παρατηρείται μεμονωμένα.
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει την εναλλαγή μιας σειράς γύψων που αλλάζονται κάθε εβδομάδα για περίπου 6 εβδομάδες (μέθοδος Ponseti). Να σημειωθεί ότι σχεδόν στο σύνολο των παιδιών πριν την εφαρμογή του τελευταίου γύψου θα απαιτηθεί διαδερμική τενοντομή του αχίλλειου τένοντα.
Περιπτώσεις ραιβοϊπποποδίας σε υπόβαθρο κάποιου συνδρόμου ή περιπτώσεις πιο άκαμπτης ραιβοϊπποποδίας μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερη σειρά εναλλαγής γύψων (πάνω από 6 φορές).
Να σημειώσουμε ότι σε μερικές περιπτώσεις η ραιβοϊποποδία εμφανίζει πολύ ισχυρή τάση υποτροπής και στην μετέπειτα παιδική ηλικία (κυρίως με την μορφή της προσαγωγής του πρόσθιου άκρου ποδός). Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί ξανά συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση ανάλογα με τα ευρήματα και την κλινική εξέταση.
Αναλυτική παρουσίαση μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Β) Πλατυποδία
Η πλατυποδία αποτελεί ένα τεράστιο κομμάτι της Παιδοορθοπαιδικής. Η ταξινόμησή της και η αντιμετώπισή της διαφέρει ανάλογα με την ηλικία. Άλλη είναι η κατηγοριοποίηση και η αντιμετώπιση μιας βρεφικής πλατυποδίας και άλλη είναι η κατηγοριοποίηση και η αντιμετώπιση μιας παιδικής ή προ-εφηβικής πλατυποδίας.
Πρωταρχικός στόχος είναι να διαχωρίσουμε την πλατυποδία σε εύκαμπτη ή δύσκαμπτη και να διερευνήσουμε αν υπάρχει κάποια αιτία που „κρύβεται“ και είναι υπεύθυνη για την πλατυποδία (π.χ. στα βρέφη πρέπει να αποκλειστεί ο κάθετος αστράγαλος ως αιτία πλατυποδίας και να αντιμετωπιστεί). Σε μεγαλύτερες ηλικίες πρέπει να διερευνηθούν άλλα αίτια που μπορεί να οφείλονται για μία πλατυποδία.
Σημαντικό είναι επίσης να εξεταστεί η κινητικότητα της ποδοκνημικής άρθρωσης για να αποκλειστεί η πιθανότητα ρίκνωσης του αχίλλειου τένοντα (κάτι που εμφανίζεται συχνά στην πλατυποδία).
Η αντιμετώπιση της πλατυποδίας εξαρτάται από το είδος της πλατυποδίας και την ηλικία του ασθενούς και μπορεί να περιλαμβάνει απλή παρακολούθηση , σύσταση για βάδιση σε συγκεκριμένες επιφάνειες, ειδικά υποδήματα ή πάτους στα παπούτσια μέχρι και χειρουργική αντιμετώπιση αυτής, αν απαιτηθεί (περιγράφουμε τις μεθόδους στις υπηρεσίες). Μάθετε τα πάντα για την πλατυποδία πατώντας εδώ.
Γ) Ιπποποδία – Βάδισμα στις μύτες των ποδιών
Το βάδισμα στις μύτες των ποδιών παρατηρείται σε πολλά παιδιά και αποτελεί συχνή αιτία ανησυχίας για τους γονείς. Η σωστή προσέγγιση του συγκεκριμένου προβλήματος περιλαμβάνει πρώτα μια γενικότερη εξέταση για να αποκλειστούν άλλοι λόγοι που μπορεί να ευθύνονται για το γεγονός ότι το παιδί δεν πατάει πλήρως την πατούσα στο έδαφος.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί έχει έλλειμα στην έκταση του γόνατος ή έλλειμα στην έκταση του ισχίου (ρικνωμένοι ή έντονα συσπασμένοι καμπτήρες) αναγκάζεται να φέρει το πόδι σε θέση τέτοια, ώστε να περπατήσει στις μύτες των ποδιών, για να μπορέσει να αντισταθμίσει το έλλειμα που υπάρχει σε άλλη άρθρωση πιο κεντρικά. Με απλά λόγια υπάρχει κάποια παθολογία σε άλλο σημείο και το βάδισμα στις μύτες των ποδιών είναι το αποτέλεσμα αυτής.
Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων θα απαιτηθεί μία νευρολογική/παιδιατρική εκτίμηση γιατί σε ένα ποσοστό ασθενών με βάδιση στις μύτες των ποδιών μπορεί να υποβόσκει κάποιο νευρολογικό πρόβλημα.
Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις πρόκειται για μία καλοήθη κατάσταση (χωρίς δηλαδή να υπάρχει κάποιο άλλο παθολογικό πρόβλημα) και ένας από τους βασικούς μας στόχους είναι να διατηρήσουμε την διατασιμότητα του αχίλλειου τένοντα.
Αναλόγως με τη χρονιότητα της βάδισης στις μύτες των ποδιών και τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης υπάρχουν πολλοί τρόποι για να πετύχουμε ένα φυσιολογικό περπάτημα. Από ασκήσεις που μπορούν να γίνονται στο σπίτι, φυσικοθεραπείες, επιθέματα, νάρθηκες, ενέσεις Botox και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις χειρουργική αντιμετώπιση επιμήκυνσης του αχίλλειου τένοντα ή της περιτονίας αυτού (αναλόγως με την κλινική εξέταση και το τεστ Silfverskjöld).
Οι υπηρεσίες μας στο τομέα του άκρου ποδός:
- Κλινική εξέταση του άκρου ποδός του νεογέννητου βρέφους και καθοδήγηση των γονέων αν πρόκειται για κάτι που χρειάζεται παρακολούθηση ή αντιμετώπιση.
- Συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση της ραιβοϊπποποδίας και των υποτροπών αυτής σε μεταγενέστερη ηλικία. Η μέθοδος Ponseti είναι η τακτική που ακολουθούμε.
- Συντηρητική αντιμετώπιση και στάση αναμονής με ειδικές ασκήσεις για την προσαγωγή του πρόσθιου άκρου ποδός (metatarsus adductus). Χειρουργική αντιμετώπιση αυτής όταν απαιτηθεί.
- Συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση (εάν χρειαστεί) της πλατυποδίας. Στην πλατυποδία ακολουθούμε πολυσυστηματική προσέγγιση. Άλλη είναι η τακτική για την βρεφική πλατυποδία, άλλη για την παιδική και άλλη για την εφηβική πλατυποδία. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει απλά σύσταση για βάδιση με τα πόδια γυμνά, ειδικά υποδήματα έως και χειρουργική αντιμετώπιση σε πιο ακραίες μορφές.
- Αντιμετώπιση της οστεοχονδρίτιδας του σκαφοειδούς οστού του ταρσού (νόσος Köhler).
- Αντιμετώπιση της οστεοχονδρίτιδας των κεφαλών των μεταταρσίων (νόσος Freiberg).
- Αντιμετώπιση της οστεοχονδρίτιδας της απόφυσης της πτέρνας (νόσος Sever).
- Χειρουργική αντιμετώπιση του επικουρικού σκαφοειδούς οστού (accessory navicular).
- Αντιμετώπιση συνδακτυλίας, πολυδακτυλίας, γαμψοδακτυλίας, σφυροδακτυλίας, και εφίππευσης δακτύλων.
- Αντιμετώπιση των συνοστεόσεων του ταρσού (συνοστέωση πτέρνας-σκαφοειδούς, αστραγαλοπτερνική συνοστέωση).
- Αντιμετώπιση του ποδιού „δίκην σερπαντίνας“.
- Αντιμετώπιση του νεανικού βλαισού μέγα δακτύλου („κότσι“).
- Αντιμετώπιση κοιλοποδίας. Σε περιπτώσεις κοιλοποδίας πρέπει να αποκλειστεί πιθανή ύπαρξη νευρομυϊκής διατραχής. Εάν απαιτηθεί χειρουργική αντιμετώπιση οι διαθέσιμες επιλογές εξαρτώνται από τον βαθμό της κοιλοποδίας του κάθε ασθενούς και από το εάν είναι εύκαμπτη ή όχι. Στις χειρουργικές μεθόδους περιλαμβάνονται: οστεοτομίες βλαισότητας της πτέρνας, οστεοτομίες του 1ου μεταταρσίου, οστεοτομίες στην περιοχή του μέσου άκρου ποδός και τενοντομεταφορές.
- Συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση της διαχωριστικής οστεοχονδρίτιδας του αστραγάλου. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, από τα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας και από το μέγεθος της „βλάβης“ και μπορεί να περιλαμβάνει ακινητοποίηση με νάρθηκα, χειρουργική αντιμετώπιση με καθήλωση του αποσπασθέντος τμήματος με βίδα, μεταμόσχευση αυτόλογων χονδροκυττάρων κ.α.
- Αντιμετώπιση όλων των αιτιών πόνου στην περιοχή της πτέρνας και της κατάφυσης του αχίλλειου τένοντα (οστεοχονδρίτιδα, εξόστωση Haglund, πελματιαία απονευρωσίτιδα, κάταγμα κόπωσης)
- Αντιμετώπιση μεγάλων οστικών κύστεων της πτέρνας.
- Συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση όλων των ειδών κακώσεων και καταγμάτων.
- Ενέσεις Botox και επιμήκυνση μυών συρρικνωμένων ή έντονα συσπασμένων μυών και τενοντομεταφορές σε ασθενείς με νευρολογικό νόσημα για βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης αλλά και της ποιότητας της ζωής των ασθενών.