Άνω Άκρου & Άκρας Χειρός

Α) Εκτινασσόμενος αντίχειρας σε παιδιά

Πολλοί γονείς παρατηρούν στους πρώτους μήνες της ζωής ενός παιδιού ότι ο αντίχειρας είναι „κολλημένος“ σε μία θέση κάμψης και δεν είναι εύκολο ή είναι αδύνατον να τεντώσει. Πριν εξηγήσουμε για ποιο λόγο γίνεται αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε την ανατομία της περιοχής.

Υπεύθυνος για την κίνηση του αντίχειρα είναι ένας μυς (ο μακρός καμπτήρας του αντίχειρα) και στην πορεία του κατά μήκος του αντίχειρα διέρχεται από διάφορα μικρά „τούνελ“, τα λεγόμενα έλυτρα, γνωστά στη διεθνή βιβλιογραφία ως pulleys.

Αυτό λοιπόν που συμβαίνει και βρίσκεται ο αντίχειρας „μαγκωμένος“ είναι πως αυτός ο μυς που αναφέρθηκε πιο πάνω (ο μακρός καμπτήρας του αντίχειρα) δεν διέρχεται εύκολα από το Α1 pulley. Αυτό συμβαίνει γιατί η διάμετρος του τένοντα έχει αυξηθεί σε αυτό το σημείο λόγω κάποιας οζώδους διεύρυνσης, η αιτιολογία της οποίας δεν έχει ακόμη βρεθεί.

Η αντιμετώπιση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία του παιδιού. Νεογνά κάτω του 1-2 ετών θα λυθεί το πρόβλημά τους χωρίς χειρουργείο σε ποσοστό 30-50%. Σε παιδιά άνω των 3 ετών σπάνια θα λυθεί το πρόβλημα χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση. Στις διαθέσιμες επιλογές αντιμετώπισης περιλαμβάνονται καθημερινές ασκήσεις έκτασης του αντίχειρα (stretching exercises), ακινητοποίηση του αντίχειρα με κάποιας μορφής νάρθηκα σε θέση έκτασης και η χειρουργική αντιμετώπιση.

Β) Συνδακτυλία

Η συνδακτυλία αποτελεί μία από τις πιο συχνές συγγενείς διαμαρτίες που εμφανίζεται με συχνότητα 1 στα 2.500 παιδιά. Σημαντική είναι η ταξινόμησή της σε απλή ή σύνθετη (αφορά μόνο στο δέρμα ή και στα οστά) και σε πλήρη ή ατελή (συνενωμένα δάκτυλα σε όλο το μήκος τους ή μερικώς συνενωμένα).

Η συνδακτυλία μπορεί να εμφανιστεί μεμονωμένα ή να συνυπάρχει με άλλες παθήσεις του μυοσκελετικού, καρδιαγγειακού ή ουροποιητικού συστήματος. Πιο επιπλεγμένες μορφές συνδακτυλίας εμφανίζονται στο σύνδρομο Poland (υποπλασία ή απλασία του μείζονα θωρακικού μυός και συμβραχυδακτυλία) και στο σύνδρομο Apert (κρανιοπροσωπικές δυσπλασίες και σύνθετες συνδακτυλίες).

Γενικά, συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση (διαχωρισμός της συνδακτυλίας) σε πρώιμη ηλικία (6-18 μηνών). Απαραίτητος είναι ο ακτινολογικός έλεγχος πριν την χειρουργική αντιμετώπιση. Ταυτόχρονος χειρουργικός διαχωρισμός δύο γειτονικών συνδακτυλιών στο ίδιο χέρι πρέπει να αποφεύγεται για να μην διαταραχτεί η αιμάτωση των δακτύλων και της άκρας χειρός.

Γ) Πολυδακτυλία

Η πολυδακτυλία αποτελεί και αυτή συχνή συγγενή διαμαρτία του άνω άκρου και διακρίνεται σε:

1. Προαξονική (αφορά στον αντίχειρα)
2. Κεντρική (αφορά στον δείκτη, μέσο ή παράμεσο)
3. Μεταξονική (αφορά στο μικρό δάκτυλο).

Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και πραγματοποιείται συνήθως νωρίς, κατά το 1ο έτος ζωής του παιδιού. Απαραίτητος είναι ο ακτινολογικός έλεγχος πριν την χειρουργική αντιμετώπιση για την εκτίμηση της καταστάσεως των οστών (μετακαρπίων και φαλαγγών). Η κλινική εξέταση παίζει επίσης σημαντικό ρόλο καθώς θα αναδείξει ποιο δάκτυλο είναι „περισσότερο λειτουργικό“ καθώς αυτό θα πρέπει να είναι το δάκτυλο που θα διατηρηθεί.

Δ) Μαιευτική Παράλυση

Η μαιευτική παράλυση αναφέρεται στον τραυματισμό των νευρικών στοιχείων του βραχιονίου πλέγματος κατά τη διάρκεια του τοκετού και οδηγεί σε μερική ή ολική παράλυση του άκρου. Οι αιτίες μπορεί να είναι διάφορες όπως δύσκολος τοκετός, ισχιακή προβολή, βίαιοι χειρισμοί, στενή πύελος κ.α.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι μαιευτικής παράλυσης.

1. Τύπος Erb – Ανώτερου τύπου: Αποτελεί τον συνηθέστερο τύπο και αφορά βλάβη στις νευρικές ρίζες A5/A6. Το άκρο θα παρουσιάζει χαρακτηριστική στάση με την άρθρωση του ώμου να βρίσκεται σε έσω στροφή, την άρθρωση του αγκώνα σε έκταση, το αντιβράχιο σε πρηνισμό και τον καρπό σε κάμψη.
2. Τύπος Klumpke – Κατώτερου τύπου: Η μαιευτική παράλυση τύπου Klumpke προκαλείται από βλάβη στις νευρικές ρίζες Α8/T1. Χαρακτηρίζεται από έκταση του καρπού, υπερέκταση των μετακαρποφαλαγγικών αρθρώσεων και κάμψη των φαλαγγοφαλαγγικών αρθρώσεων (των δακτύλων).

Η μαιευτική παράλυση τύπου Erb (ανωτέρου τύπου) έχει καλύτερη πρόγνωση από την μαιευτική παράλυση τύπου Klumpke (κατωτέρου τύπου).

Ο ρόλος του παιδοορθοπαιδικού είναι να διαχωρίσει αν η συγκεκριμένη στάση που λαμβάνει το άκρο οφείλεται σε μαιευτική παράλυση ή αν πρόκειται για „ψευδοπαράλυση“ οπότε πρέπει να βρεθεί και να αντιμετωπιστεί η αιτία (κάταγμα κλείδας, σηπτική αρθρίτιδα κ.α.).

Η φυσικοθεραπεία αποτελεί βασικό κομμάτι της αντιμετώπισης αυτών των κακώσεων άνω άκρου. Η άμεση ή μεταγενέστερη αντιμετώπιση των μαιευτικών παραλύσεων με νευρικά μοσχεύματα ή συρραφή νεύρων απαιτεί εξειδικευμένα κέντρα με εμπειρία στο συγκεκριμένο πεδίο. Σε δεύτερο χρόνο και αναλόγως την βελτίωση που έχει επιτευχθεί ή την τελική στάση που έχει λάβει το άκρο μπορούν να πραγματοποιηθούν επεμβάσεις μαλακών μορίων (τενοντομεταφορές) ή οστεοτομίες.