ioannis.delniotis@gmail.com
Ορθοπαιδικές παθήσεις Ισχίου Παιδοορθοπαιδικός Θεσσαλονίκη

Ισχίου

Στις κυριότερες παθήσεις του ισχίου στον παιδιατρικό πληθυσμό υπάγονται:

A) Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου

Η Αναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίου αποτελεί ένα φάσμα μη φυσιολογικής ανατομικής συσχέτισης (μη φυσιολογικής ανάπτυξης) της κεφαλής του μηριαίου με την κοτύλη.

Το φάσμα αυτό μπορεί να κυμαίνεται από μία απλή δυσπλασία (καθυστέρηση οστεοποίησης της οροφής της κοτύλης) μέχρι ανεπαρκή κάλυψη της κεφαλής του μηριαίου. Σε αυτήν την περίπτωση η κεφαλή του μηριαίου μπορεί να έχει την τάση να εξαρθρώνεται ή ακόμη να είναι και τελείως εξαρθρωμένη.

Φυσιολογικά θα πρέπει η κεφαλή μηριαίου να βρίσκεται „καλά“ επικεντρωμένη μέσα στην κοτύλη και να καλύπτεται επαρκώς από αυτήν. Υπολογίζεται ότι 3-4 στα 100 παιδιά εμφανίζει κάποιας μορφής δυσπλασία του ισχίου και 1 στα 1000 παιδιά εξάρθρημα του ισχίου.

Η πιθανότητα αυτή αυξάνεται δραματικά όταν εμφανίζονται οι παρακάτω παράγοντες:

  1. Καταστάσεις εγκυμοσύνης που χαρακτηρίζονται από ολιγοϋδράμνιο.
  2. Οικογενειακό ιστορικό Αναπτυξιακής Δυσπλασίας Ισχίου
  3. Ισχιακή προβολή του βρέφους
  4. Γυναικείο Φύλο – Πρώτο παιδί

Γιατί είναι τόσο σημαντικό να ελέγξω το παιδί μου αν έχει Δυσπλασία του Ισχίου;

Ένα δυσπλαστικό ισχίο μπορεί να μην προκαλεί πόνο κατά την παιδική ηλικία και πολλοί γονείς αναρωτιούνται για ποιο λόγο να ελέγξουν μία πιθανή πάθηση ενώ το παιδί τους δεν πονάει, τρέχει και αθλείται κανονικά.

Συμφωνούμε ότι σε αυτήν την ηλικία αλλά και τα επόμενα χρόνια το παιδί όντως δεν θα έχει κάποιο σύμπτωμα. Το πρόβλημα είναι ότι ένα δυσπλαστικό ισχίο θα αποτελέσει τη βασική αιτία πόνου, χωλότητας (να κουτσαίνει δηλαδή) και πιθανής πρόωρης καταστροφής και αντικατάστασης της άρθρωσης του γοφού (ολική αρθροπλαστική) στη νεαρή ενήλικη ζωή.

  • Υπολογίζεται ότι το 1/3 των ασθενών που υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική ισχίου θα είχαν αποφύγει το χειρουργείο και τα επώδυνα συμπτώματα πριν το χειρουργείο με μία απλή εξέταση (υπέρηχος ισχίου) και αντιμετώπιση στην βρεφική ηλικία.

Β) Νόσος Legg-Calve-Perthes

Πρόκειται για διαταραχή της αιμάτωσης της κεφαλής του μηριαίου οστού, η αιτιολογία της οποίας δεν είναι ακόμη και σήμερα επακριβώς γνωστή. Φαίνεται όμως πως έχει γενετική προδιάθεση (1ου βαθμού συγγενείς εμφανίζουν 35 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν την συγκεκριμένη νόσο σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό) και εμφανίζεται με πιο αυξημένη συχνότητα σε ασθενείς με διαταραχές του πηκτικού μηχανισμού (π.χ. μετάλλαξη του παράγοντα V Leiden).

Η νόσος Legg-Calve-Perthes αφορά κυρίως αγόρια (αγόρια/κορίτσια=4/1) και εμφανίζεται κυρίως σε ηλικίες 4-8 ετών. Η πορεία την νόσου θα περάσει κάποια στάδια από την διαταραχή της αιμάτωσης, την διαταραχή της αρχιτεκτονικής και της σφαιρικότητας της κεφαλής και τελικά την ανακατασκευή της, αφήνοντας ένα τελικό αποτέλεσμα ανατομίας της άρθρωσης του ισχίου που δεν θα είναι σε όλους τους ασθενείς το ίδιο.

Το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από την έγκαιρη διάγνωση, τη σωστή αντιμετώπιση και την αποφυγή του εξαρθρήματος και της τάσης της κεφαλής του μηριαίου να „φύγει“ από την κοτύλη. Ασθενείς άνω των 8 ετών, κορίτσια και μειωμένη κινητικότητα της άρθρωσης είθισται (τουλάχιστον βιβλιογραφικά) να έχουν χειρότερη πρόγνωση.

Βασικό στόχος είναι η μείωση φόρτισης του σκέλους (όχι πλήρης αποφόρτιση), η διατήρηση της κινητικότητας της άρθρωσης με συχνές συνεδρίες φυσικοθεραπειών και η χειρουργική επέμβαση κάλυψης της κεφαλής του μηριαίου μόλις εμφανίσει την τάση να εξαρθρωθεί (είτε με οστεοτομίες του μηριαίου, είτε με οστεοτομίες της κοτύλης είτε και με τα δύο).

Γ) Επιφυσιολίσθηση της κεφαλής του μηριαίου

Η επιφυσιολίσθηση της κεφαλής του μηριαίου αποτελεί ένα από τα λίγα άκρως επείγοντα περιστατικά στον τομέα της Παιδοορθοπαιδικής. Όπως λέει και ο ορισμός, η κεφαλή του μηριαίου ολισθαίνει προς τα έσω και οπισθίως. Εδώ να σημειωθεί ότι παρόλο που αυτός είναι ο επίσημος ορισμός, η αλήθεια είναι ότι δεν ολισθαίνει η κεφαλή του μηριαίου. Η κεφαλή του μηριαίου παραμένει καθηλωμένη στην κοτύλη και το μηριαίο οστό ολισθαίνει προς τα έξω και μπροστά.

Η επιφυσιολίσθηση της κεφαλής του μηριαίου θα εμφανιστεί κυρίως σε αγόρια ηλικίας 13 -14 ετών και σε κορίτσια ηλικίας 11-12 ετών (περίοδος έντονης ανάπτυξης). Εμφανίζει και αυτή η πάθηση μία ελαφρά προτίμηση στο αγόρια (αγόρια/κορίτσια=2/1), τα οποία κατά κανόνα είναι πιο υπέρβαρα συγκριτικά με τα παιδιά της ηλικίας τους και σε μεγάλο βαθμό πάσχουν από κάποιου είδους ενδοκρινοπάθεια (υποθυρεοειδισμό, νεφρική οστεοδυστροφία κ.α.).

Η ταξινόμηση της σε σταθερή (το παιδί μπορεί να βαδίσει) και ασταθή (το παιδί δεν μπορεί να βαδίσει ούτε με πατερίτσες) είναι μέγιστης σημασίας καθώς σχετίζεται με την πιθανότητα νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου.

Η αντιμετώπιση είναι πάντα χειρουργική και πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα απαιτηθεί η καθήλωση της μηριαίας κεφαλής με μία βίδα, η οποία θα γίνει υπό ακτινολογικό έλεγχο. Σε πολύ μεγάλες ολισθήσεις μπορεί να απαιτηθεί διαφορετική προσέγγιση με την διενέργεια οστεοτομιών.

Σε μεγάλο ποσοστό και επί συγκεκριμένων ενδείξεων θα χρειαστεί και η προφυλακτική χειρουργική αντιμετώπιση του άλλου ισχίου, καθώς η επιφυσιολίσθηση, ειδικά σε νεαρές ηλικίες θα εμφανιστεί σχεδόν σίγουρα και στον άλλο γοφό.

Δ) Παροδική υμενίτιδα του ισχίου

Πρόκειται για μη ειδική, αυτό-περιοριζόμενη νόσο που φαίνεται να εμφανίζεται μετά από πρόσφατες λοιμώξεις κυρίως του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Οι μικροί ασθενείς θα εμφανίσουν δυσκολία στη βάδιση (θα κουτσαίνουν) και θα παραπονιούνται για πόνο στην περιοχή του γοφού, στη βουβωνική περιοχή ή και στην περιοχή του γόνατος.

Η διάγνωση θα πιστοποιηθεί με έναν υπέρηχο της άρθρωσης όπου θα φανεί συλλογή υγρού. Το πιο σημαντικό είναι να αποκλειστεί η πιθανότητα ύπαρξης σηπτικής αρθρίτιδας καθώς η αντιμετώπιση είναι τελείως διαφορετική. Για αυτό τον λόγο μπορεί να ζητηθούν επιπρόσθετες εξετάσεις.

Η αντιμετώπιση στην πλειοψηφία των περιπτώσεων περιλαμβάνει αποφόρτιση για λίγες ημέρες και πιθανή χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής (αντιφλεγμονώδη φάρμακα: έχει βρεθεί ότι μειώνουν την χρονική διάρκεια των συμπτωμάτων). Μάθετε τα πάντα για την υμενίτιδα εδώ.

Οι υπηρεσίες μας στον τομέα των παθήσεων του ισχίου:

  1. Υπέρηχος ισχίου σε νεογνά για τη διάγνωση ή τον αποκλεισμό εξαρθρήματος ή δυσπλασίας του ισχίου.
  2. Ταξινόμηση του ισχίου σύμφωνα με το σύστημα ταξινόμησης κατά Graf και αντιμετώπιση ανάλογα με τον τύπο.
  3. Συντηρητική αντιμετώπιση της δυσπλασίας ισχίου στην βρεφική ηλικία με ειδικούς νάρθηκες (νάρθηκας Tübingen) και παρακολούθηση της πορείας της δυσπλασίας.
  4. Κλειστή ανάταξη εξαρθρήματος (σε ηλικίες <1 έτους), έλεγχος διεγχειρητικά με αρθρογραφία και σταθεροποίηση της ανάταξης με γύψο (hip spica).
  5. Ανοικτή ανάταξη εξαρθρήματος ισχίου ένα αποτύχουν οι κλειστές μέθοδοι ή σε ηλικίες > 12-18 μηνών.
  6. Διάγνωση πιθανής δυσπλασίας ισχίου σε οποιαδήποτε ηλικία (γίνεται μόνο με ακτινογραφία μετά την ηλικία των 6 μηνών). Έχοντας ειδικό πρόγραμμα και πίνακες σας ενημερώνουμε αν πρόκειται για ήπιας μορφής δυσπλασία, βαριάς μορφής δυσπλασία ή για αποκλεισμό δυσπλασίας. Οι τιμές για εκτίμηση της δυσπλασίας είναι διαφορετικές σε αγόρια και σε κορίτσια, διαφορετικές για το αριστερό και δεξιό ισχίο και διαφορετικές αναλόγως την ηλικία.
  7. Παρακολούθηση πιθανής δυσπλασίας ισχίου μέχρι μίας συγκεκριμένης ηλικίας που αναμένουμε πιθανή βελτίωση.
  8. Αντιμετώπιση της δυσπλασίας ισχίου με οστεοτομία κοτύλης (κοτυλοπλαστική /οστεοτομία Dega ή Pemberton) και οστεοτομία ραιβότητας του εγγύς μηριαίου.
  9. Οστεοτομίες βλαισότητας του εγγύς μηριαίου για την αντιμετώπιση ραιβού ισχίου που μπορεί να προκύψει μετά από νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου.
  10. Στροφικές οστεοτομίες μηριαίου για την αντιμετώπιση περιπτώσεων βάδισης σε υπερβολική έσω στροφή ή έξω στροφή.
  11. Οστεοτομία επιμήκυνσης του αυχένα του μηριαίου οστού (Μorscher Osteotomy) σε περιπτώσεις ραιβού ισχίου με μειωμένη δύναμη των απαγωγών για να βελτιωθεί η ανατομία και η μηχανική της άρθρωσης του ισχίου.
  12. Συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου Perthes.
  13. Χειρουργική αντιμετώπιση της επιφυσιολίσθησης της μηριαίας κεφαλής.
  14. Συντηρητική και χειρουργική αντιμετώπιση όλων των ειδών κακώσεων και καταγμάτων.
  15. Ενέσεις Botox σε μύες με αυξημένο σπασμό (λόγω εγκεφαλικής παράλυσης ή άλλων νευρολογικών προβλημάτων) για βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης .
  16. Επιμήκυνση μυών (τύπου Ζ) ή/και τενοτομές συρρικνωμένων ή έντονα συσπασμένων μυών (λαγονοψοϊτης, προσαγωγείς) σε ασθενείς με νευρολογικό νόσημα για βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης αλλά και της ποιότητας της ζωής των ασθενών.
  17. Αρθροσκοπική αντιμετώπιση μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης μετά από σχηματισμό παραμόρφωσης CAM ή PINCER στα πλαίσια της ανακατασκευής του ισχίου μετά από τις νόσους Perthes και επιφυσιολίσθησης της μηριαίας κεφαλής.