Παιδο-ορθοπαιδική εξέταση νεογνού
Η παιδο-ορθοπαιδική εξέταση ενός νεογνού αποτελεί μια άκρως σημαντική εξέταση του νεογέννητου παιδιού σας. Είναι δυνατόν να υπάρχουν σημαντικά μυοσκελετικά προβλήματα ή αποκλίσεις, οι οποίες να περάσουν απαρατήρητες.
Στα χέρια ενός έμπειρου παιδοορθοπαιδικού η εξέταση κρατάει 10 λεπτά, καθώς ξέρει ακριβώς τι πρέπει να κοιτάξει τόσο στα χέρια όσο και στα πόδια αλλά και στη σπονδυλική στήλη.
Παιδο-ορθοπαιδική εξέταση νεογνού – Ιστορικό
Η εξέταση ξεκινάει με το ιστορικό. Πληροφορίες για την πορεία της εγκυμοσύνης, τον τοκετό και την άμεση περίοδο μετά τη γέννα είναι άκρως σημαντικές.
- Για παράδειγμα, ένας εργώδης τοκετός μπορεί να σχετίζεται με κάταγμα της κλείδας ή πάρεση του βραχιονίου πλέγματος.
- Επίσης, ένα μωρό που γεννήθηκε με ισχιακή προβολή ή εγκυμοσύνες που χαρακτηρίζονται από ολιγοϋδράμνιο αποτελούν πιθανά χαρακτηριστικά για Δυσπλασία του Ισχίου. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει οπωσδήποτε να διενεργηθεί υπερηχογράφημα βρεφικού ισχίου.
- Τέλος, πιθανά προβλήματα πριν, κατά την διάρκεια ή μετά τον τοκετό μπορεί να υποδηλώνουν κάποιο νευρολογικό πρόβλημα ή έλλειμμα που είναι άκρως σημαντικό για την μετέπειτα ορθοπαιδική πορεία.
Επισκόπηση – Δέρμα
Η παιδο-ορθοπαιδική εξέταση ξεκινάει με την είσοδο στο ιατρείο και την παρατήρηση του παιδιού. Έπειτα ελέγχεται διεξοδικά το δέρμα για πιθανή ανεύρεση καφεοειδών κηλίδων (cafe au lait spots) ή αιμαγγειωμάτων. Σημαντικότατος είναι και ο έλεγχος για πιθανή τοπική τριχοφυϊα στη σπονδυλική στήλη (hairy patch) ή κάποιας „τρυπούλας“ πάνω από τον ποπό (sacral dimple).
Η ανεύρεση τέτοιων ευρημάτων σχετίζεται ισχυρά με διάφορα σύνδρομα (πχ νευροϊνωμάτωση, σύνδρομο Klippel-Trenaunay κ.α.).
Τέλος δεν πρέπει να λησμονείται και ο έλεγχος για υπερελαστικότητα και χαλαρές αρθρώσεις.
Κεφάλι – Αυχένας
Ο έλεγχος του εύρους κίνησης της αυχενικής μοίρας εξετάζεται για την ανίχνευση πιθανού μυϊκού ραιβόκρανου. Στρέφουμε το κεφάλι του παιδιού προς δεξιά και αριστερά και παρατηρούμε αν υπάρχει μειωμένο εύρος κίνησης.
Ψηλαφίζουμε συγκεκριμένους μύες για ανεύρεση πιθανού όζου και εξετάζουμε την κεφαλή για πιθανά ευρήματα πλαγιοκεφαλίας.
Σπονδυλική στήλη – Ωμοπλάτη
Η εξέταση περιλαμβάνει την ψηλάφηση της σπονδυλικής στήλης για την ανίχνευση κάποιας ασσυμετρίας και φυσικά την επισκόπηση για όλα τα πιθανά ευρήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω (στην παράγραφο Επισκόπηση – Δέρμα).
Οι ωμοπλάτες ελέγχονται για την θέση τους, το μέγεθος τους και την συμμετρία τους. Πολύ υψηλή θέση της ωμοπλάτης μπορεί να υποδηλώνει κάποια παραμόρφωση Sprengel.
Παιδο-ορθοπαιδική εξέταση νεογνού – Κλείδα, Ώμος, Αγκώνας, Χέρι
Κλείδα
Η ψηλάφηση της κλείδας είναι πολύ σημαντική καθώς μπορεί να ανιχνευθεί κάποιο κάταγμα ή „μάζα“ που αποτελεί τον πώρο του κατάγματος.
Το κάταγμα κλείδας κατά τον τοκετό αποτελεί μία από τις πιο συχνές κακώσεις. Σπάνια μπορεί να μην ψηλαφηθεί καν η κλείδα (σε κάποια σύνδρομα) ή να ανακαλυφθεί κάποια συγγενή ψευδάρθρωση της κλείδας.
Ώμος – Αγκώνας
Ελέγχεται κυρίως το εύρος κίνησης των αρθρώσεων αλλά και η γενικότερη στάση του χεριού. Οι δύο πιο συχνές μαιευτικές παρέσεις (πάρεση Erb και πάρεση Klumpke) δίνουν χαρακτηριστική εμφάνιση στο χέρι και στη στάση όλου του άνω άκρου.
Μειωμένο εύρος κίνησης αυτών των αρθρώσεων μπορεί επίσης να μας βάλει σε υποψίες για γενικότερα σύνδρομα (πχ αρθρογρύπωση) ή συγγενείς ανωμαλίες (συνοστεώσεις, συγγενές εξάρθρημα της κεφαλής της κερκίδας κ.α.).
Άκρα Χείρα (Χέρι)
Στο χέρι κοιτάζουμε πρωτίστως την ύπαρξη όλων των δακτύλων. Θέλουμε να αποκλείσουμε την πολυδακτυλία, την συνδακτυλία αλλά και γενικότερες παραμορφώσεις των δακτύλων.
Επιπρόσθετα ελέγχουμε πιθανές „περίεργες“ κλίσεις των οστών, οι οποίες μπορεί να υποδηλώνουν απλασία κάποιων οστών (πχ radial club hand).
Άκρως σημαντική είναι εξέταση του αντίχειρα και η ικανότητα αυτού να ανοίγει και να κλείνει. Μία από τις πιο συχνές παθήσεις που περνάει απαρατήρητη είναι ο εκτινασσόμενος αντίχειρας, που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Παιδο-ορθοπαιδική εξέταση νεογνού – Ισχία
Ελέγχουμε το εύρος κίνησης των ισχίων προσπαθώντας να ανιχνεύσουμε κάποιο αισθητό ή ακουστό „κλικ“. Κοιτάμε πάντα για ασυμμετρία μεσογλουτιαίων πτυχών και πιθανή ύπαρξη ανισοσκελίας ή όχι. Δεν πρέπει να ξεχνάμε παθήσεις, οι οποίες είναι σπάνιες μεν, αλλά πρέπει να τις ανιχνεύσουμε άμεσα, όπως η δυσπλασία μηριαίου ή κνήμης ή περόνης.
Το πιο σημαντικό είναι η ανίχνευση εξαρθρήματος ή Δυσπλασίας του Ισχίου που θα αποτελέσουν μεγάλο πρόβλημα στο μέλλον. Αυτό μπορεί να αποκλειστεί σε κάθε περίπτωση με ένα Υπερηχογράφημα Νεογνικού Ισχίου. Περισσότερες πληροφορίες για την Δυσπλασία του Ισχίου θα βρείτε εδώ και για το Υπερηχογράφημα Βρεφικού Ισχίου εδώ.
Γόνατα – Κνήμες
Εξετάζουμε το εύρος κίνησης, το οποίο είναι φυσιολογκό να μην είναι πλήρες σε ένα νεογνό. Πρέπει να αποκλειστεί η περίπτωση συγγενούς εξαρθρήματος του γόνατος και της επιγονατίδας.
Παρατηρούμε ότι τα γόνατα σε ένα νεογνό δεν μπορούν να έρθουν σε επαφή το ένα με το άλλο. Αυτό ονομάζεται ραιβογονία και είναι φυσιολογικό.
Οι κνήμες είναι πολύ σημαντικό να εξετάζονται για την εμφάνιση κάποιας κύρτωσης. Κύρτωση προς τα μπροστά μπορεί να υποδηλώνει κάποια νευροϊνωμάτωση ή ψευδάρθρωση της κνήμης. Οπίσθια κύρτωση της κνήμης πιθανόν να αποτελεί σημάδι για μελλοντική ανισοσκελία.
Σημαντικό κομμάτι που διενεργείται είναι και η εκτίμηση της στροφής των οστών. Αυτό θα μας δώσει πληροφορίες για το αν το παιδί πρόκειται να βαδίσει με τα πόδια στραμμένα προς τα έσω ή προς τα έξω.
Παιδο-ορθοπαιδική εξέταση νεογνού – Άκρος πόδας
Η δεύτερη πιο σημαντική εξέταση μετά την εξέταση των ισχίων είναι αυτή τον ποδιών.
Εξετάζουμε το:
- Πίσω κομμάτι του ποδιού (πτέρνα, ποδοκνημική, αστράγαλος).
- Μεσαίο κομμάτι του ποδιού (ταρσός).
- Πρόσθιο κομμάτι του ποδιού (μετατάρσια, δάκτυλα).
Εξετάζουμε και πρέπει να αποκλείσουμε:
- Ραιβοϊπποποδία.
- Προσαγωγή του πρόσθιου άκρου ποδός.
- Κοιλοποδία.
- Πλατυποδία.
- Κάθετος αστράγαλος.
- Πτερνοποδία.
- Πτερνοκοιλοποδία.
- Ιπποποδία.
- Κυρτοδακτυλία (curly toe).
- Εφίππευση δακτύλων (overlapping 5th toe)
- Πολυδακτυλία.
- Συνδακτυλία.
- Ραιβό μετατάρσιο
- Ριαβό μεγάλο δάκτυλο (congenital hallux varus)
- Και άλλα…
Όλα αυτά μπορούν εύκολα να αποκλειστούν στη συντριπτική πλειοψηφία απλά και μόνο κοιτώντας το πόδι.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Η παιδο-ορθοπαιδική εξέταση ενός νεογνού μπορεί να φαντάζει περιττή και ελάχιστοι την πραγματοποιούν. Φροντίστε πάντα να είναι από έμπειρο και πιστοποιημένο παιδο-ορθοπαιδικό.
Μια παιδο-ορθοπαιδική εξέταση μπορεί να σας εξασφαλίσει τις βάσεις για ένα καλό και δυνατό μυοσκελετικό σύστημα στο μέλλον. Δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε στο ιατρείο μας παθήσεις, οι οποίες αν είχαν διαγνωστεί εγκαίρως θα είχαν αντιμετωπιστεί πολύ πιο εύκολα.