Αντιμετώπιση Ανισοσκελίας

1. Είναι φαινομενική ή πραγματική η ανισοσκελία; Για παράδειγμα σε άτομα που πάσχουν από κάποια νευρολογική πάθηση, μία σύσπαση των προσαγωγών μυών του ισχίου ή μία ρίκνωση του αχίλλειου τένοντα θα δώσει την εικόνα της ανισοσκελίας. Αυτό σημαίνει ότι τα οστά έχουν φυσιολογικό μήκος και η ανισοσκελία είναι φαινομενική. Σε αυτές τις περιπτώσεις μία επιμήκυνση του εκάστοτε μυός θα διορθώσει την ανισοσκελία.
2. Ποια είναι η αιτία της ανισοσκελίας; Αν σταμάτησε η ανάπτυξη ενός οστού μετά από ένα κάταγμα ή μία λοίμωξη, λόγω σχηματισμού της οστικής γέφυρας πρέπει να υπολογιστούν το υπόλοιπο ανάπτυξης του παιδιού και η τελική διαφορά στο μήκος σκελών που θα προκύψει.
3. Που εντοπίζεται το πρόβλημα; Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι το περιφερικό μηριαίο είναι υπεύθυνο για κατά μήκος αύξηση του οστού περίπου 9mm/χρόνο ενώ το περιφερικό τμήμα της κνήμης περίπου 5mm/χρόνο. Φαίνεται λοιπόν πόσο σημαντικό είναι να εκτιμηθεί που εντοπίζεται το πρόβλημα, πόση ανάπτυξη έχει ακόμη το παιδί και ποια θα είναι η τελική διαφορά.
4. Ποιο θα είναι το τελικό ύψος του παιδιού; Έχει μεγάλη σημασία (και ναι μπορεί να υπολογιστεί) καθώς υπάρχουν μέθοδοι που πιο εύκολα θα δεχτεί ένα παιδί που εκτιμάται ότι θα είναι ψηλό από ένα παιδί που εκτιμάται ότι δεν θα έχει το ύψος που θα επιθυμούσε. Το κριτήριο αυτό δεν είναι καθοριστικό για το ποια μέθοδος θα ακολουθηθεί αλλά θα πρέπει να συζητηθεί με τους γονείς και το παιδί και να λαμβάνονται πάντα υπόψιν οι επιθυμίες των παιδιών και των γονιών.
5. Σε περίπτωση πραγματικής ανισοσκελίας ποιο οστό ευθύνεται; Το μηριαίο; Η κνήμη; Ή και τα δύο;

Να σημειωθεί ότι σχεδόν 50% των ανθρώπων εμφανίζουν μία ανισοσκελία, η οποία δεν γίνεται αντιληπτή και δεν αποτελεί αιτία κανενός προβλήματος, της τάξεως 0,5-1 cm.

Συστήνουμε όμως στον παιδιατρικό πληθυσμό, η ανισοσκελία αυτή να εξισορροπείται με την χρήση κάποιου „πάτου“ καθώς υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα ότι μπορεί αυτή η μικρή ανισοσκελία να ενισχύσει μία ήδη ήπια σκολιωτική παραμόρφωση. Αν η ανισοσκελία παραμείνει τόσο μικρή μέχρι την σκελετική ωρίμανση τότε η χρήση των „πάτων“ δεν απαιτείται πλέον στην ενήλικη ζωή.

Οι γενικές αρχές αντιμετώπισης μιας ανισοσκελίας είναι:

1. Μικρές διαφορές (2-2,5 cm) αντιμετωπίζονται με ειδικούς πάτους εντός των παπουτσιών ή ειδικές σόλες στα παπούτσια ή και τα δύο.
2. Μεγαλύτερες διαφορές (2-5 cm) αντιμετωπίζονται με την „μέθοδο του σταματήματος της ανάπτυξης του μακρύτερου σκέλους“, η οποία είναι απλούστατη και ελάχιστα επεμβατική, αλλά πρέπει να γίνει πριν την σκελετική ωρίμανση. Η μέθοδος είναι παρόμοια με αυτή που αναφέρθηκε στην αντιμετώπιση της ραιβογονίας/βλαισογονίας, χρησιμοποιώντας την ίδια πλάκα (8-plate) με την διαφορά ότι εδώ μπλοκάρουμε και τα δύο σημεία της αυξητικής πλάκας του οστού ώστε να καθοδηγήσουμε την μη-ανάπτυξη κατά μήκος του οστού. Σε αυτήν την μέθοδο πάλι απαιτείται πλήρης και σωστός υπολογισμός για να εκτιμηθεί πότε θα αφαιρεθούν αυτές οι πλάκες ώστε να μην προκύψει πάλι ανισοσκελία. Η μέθοδος είναι απλούστατη και ελάχιστα επεμβατική αλλά πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις αυξητικές πλάκες, πρέπει δηλαδή να γίνει πριν την σκελετική ωρίμανση. Η δεύτερη επιλογή σε αυτές τις ανισοσκελίες (2-5 cm) είναι η χρήση ειδικών υπερυψωμένων υποδημάτων (τα οποία όμως θα πρέπει να φοριούνται μόνιμα καθώς δεν αλλάζουμε την ανατομία).
3. Μεγάλες διαφορές (>5cm) συνιστάται να αντιμετωπίζονται μόνο με την μέθοδο της επιμήκυνσης. Οι μέθοδοι μπορεί να είναι είτε οι πατροπαράδοτοι με εξωτερική οστεοσύνθεση (πρόκληση ενός κατάγματος – οστεοτομία) και διατατική ιστογένεση με το σύστημα εξωτερικής οστεοσύνθεσης είτε πιο σύγχρονοι.
4. Η προσωπική μας επιλογή είναι η πλεόν υπερ-σύγχρονη μέθοδος που περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός ήλου ενδομυελικά στο οστό που θέλουμε να επιμηκύνουμε και εμπεριέχει έναν μικρό μαγνήτη, αφού προηγουμένως προκαλέσουμε ένα τεχνητό κάταγμα (οστεοτομία) στο οστό που θέλουμε να επιμηκύνουμε (PRECISE NAIL). Στον ασθενή δίνεται ένα έγγραφο με την επιμήκυνση που θα κάνει ο ίδιος κάθε μέρα στο σπίτι του (1 ή 2 φορές την ημέρα = συνολικά 1mm την ημέρα) με εξωτερικό ειδικό μηχάνημα χειρισμού που θα τοποθετείται πάνω από το πόδι στο σημείο που βρίσκεται ο μαγνήτης του ήλου. Με αυτήν την μέθοδο αποφεύγονται όλες οι επιπλοκές των πατροπαράδοτων συστημάτων εξωτερικής οστεοσύνθεσης και κυρίως η λοίμωξη.
5. Ακόμη μεγαλύτερες διαφορές (> 8cm) συνιστάται να διορθώνονται σε στάδια και όχι με μία μόνο φορά, να επιχειρείται, μία τόσο μεγάλη εξισορρόπηση.
6. Σε περίπτωση που υπεύθυνη για την ανισοσκελία είναι η δημιουργία μιας οστικής γέφυρας μετά από κάταγμα, (περιγράφηκε στη σελίδα μας Παιδοτραυματολογία), μπορεί να αφαιρεθεί μόνο υπό ενδείξεις (π.χ. να απομένουν τουλάχιστον 2 χρόνια ανάπτυξης του παιδιού και η οστική γέφυρα να περιλαμβάνει <50% της αυξητικής πλάκας).