Δυσπλασία Ισχίου

Το φάσμα αυτό μπορεί να κυμαίνεται από μία απλή δυσπλασία (καθυστέρηση οστεοποίησης της οροφής της κοτύλης) μέχρι ανεπαρκή κάλυψη της κεφαλής του μηριαίου.

Σε αυτήν την περίπτωση η κεφαλή του μηριαίου μπορεί να έχει την τάση να εξαρθρώνεται ή ακόμη να είναι και τελείως εξαρθρωμένη.

Εξάρθρημα Ισχίου – Αναπτυξιακή Δυσπλασία Ισχίου

Αν και το εξάρθρημα ισχίου υπάγεται στο γενικότερο φάσμα της Αναπτυξιακής Δυσπλασίας του Ισχίου, η προσέγγιση και η αντιμετώπιση είναι τελείως διαφορετική.

Πώς αντιμετωπίζεται ένα εξάρθρημα του ισχίου στη νεογνική ηλικία;

Όταν μιλάμε για εξάρθρημα ισχίου εννοούμε ότι η κεφαλή του μηριαίου είναι εκτός της κοτύλης. Δεν αρθρώνεται δηλαδή καθόλου με την κοτύλη.

Ο σκοπός μας είναι η ανάταξη του εξαρθρήματος, να μπει δηλαδή η κεφαλή του μηριαίου στη θέση της. Αν δεν γίνει αυτό τα αποτελέσματα στην περιοχή του γοφού, στο περπάτημα του παιδιού αλλά και τα συμπτώματα από τις γειτονικές αρθρώσεις που θα προκύψουν, θα είναι καταστροφικά. Σε όσο πιο μικρή ηλικία γίνει αυτό, τόσο καλύτερα τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα για την άρθρωση του ισχίου.

1. Σε ηλικίες < 6 μηνών και σε περίπτωση που το εξάρθρημα είναι ανατάξιμο μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ειδικοί νάρθηκες κάμψης και απαγωγής των ισχίων (Pavlik Harness, Tübingen). Αντένδειξη μπορεί να αποτελέσουν νευρολογικά προβλήματα.
2. Σε ηλικίες 6-12/18 μηνών επιχειρούμε πάντα να ανατάξουμε ένα εξάρθρημα με κλειστές μεθόδους (χωρίς τη διενέργεια ανοικτής χειρουργικής ανάταξης). Η ανάταξη αυτή γίνεται στην χειρουργική αίθουσα, υπό γενική αναισθησία, ελέγχεται αν είναι εφικτή η όχι (δεν είναι πάντα εφικτή ή ακόμη και αν είναι δε θα πρέπει να γίνει αποδεκτή σε ακραίες θέσεις απαγωγής των ισχίων) και σε περίπτωση που είναι εφικτή συγκρατείται ο γοφός σε αυτήν την θέση με ειδικά διαμορφωμένο γύψο που εκτείνεται από την μέση μέχρι και την κνήμη (hip spica) για τουλάχιστον 6 εβδομάδες.
3. Σε ηλικίες >18 μηνών ή σε περιπτώσεις που η κλειστή ανάταξη δεν είναι εφικτή η κεφαλή του μηριαίου πρέπει να τοποθετηθεί στη θέση της με ανοικτή χειρουργική μέθοδο. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να συνεκτιμηθούν η ανατομία του κεντρικού μηριαίου και η κάλυψη που προσφέρει η κοτύλη. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι εκτός από την ανοικτή ανάταξη (που για να γίνει πρέπει να αφαιρεθούν όλα τα πιθανά εμπόδια που βρίσκονται στην κοτύλη) μπορεί και πάλι η κεφαλή του μηριαίου να μην μπορεί να συγκρατηθεί λόγω παθολογικής ανατομίας του μηριαίου ή της κοτύλης. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί εκτός από την ανοικτή ανάταξη να χρειαστούν και οστεοτομία ραιβότητας στο κεντρικό τμήμα του μηριαίου και επέμβαση διόρθωσης μιας ανεπαρκούς κάλυψης της κοτύλης (π.χ. κοτυλοπλαστική σε περιπτώσεις αβαθούς κοτύλης).

Πως αντιμετωπίζεται η δυσπλασία του ισχίου;

Σε αντίθεση με το εξάρθρημα ισχίου, στην δυσπλασία ισχίου υπάρχει επαφή της κεφαλής του μηριαίου με την κοτύλη αλλά δεν είναι αυτή που θα έπρεπε να είναι. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τον βαθμό της δυσπλασίας αλλά και από την ηλικία του παιδιού.

1. Η δυσπλασία του ισχίου δεν θα δώσει κανένα σύμπτωμα στην παιδική ηλικία αλλά αποτελεί μια „σιωπηλή“ αιτία πρόωρης καταστροφής της άρθρωσης και δημιουργίας οστεοαρθρίτιδας σε πολύ πιο νεαρή ηλικία από ότι θα έπρεπε. Όσο μεγαλύτερος ο βαθμός δυσπλασίας, τόσο πιο νωρίς στην ενήλικη ζωή θα εμφανιστούν τα πρώτα προβλήματα με την άρθρωση του γοφού.
2. Σε βρέφη μερικών μηνών που μία δυσπλασία του ισχίου διαγνώστηκε μετά από υπερηχογραφικό έλεγχο αντιμετωπίζεται με ειδικό νάρθηκα απαγωγής και κάμψης των ισχίων.
3. Σε περιπτώσεις δυσπλασίας ισχίου, παιδιών μεγαλύτερης ηλικίας (>1 έτους) μπορούμε πάλι να τηρήσουμε μια στάση αναμονής και παρακολούθησης για το πως εξελίσσεται η δυσπλασία μέχρι μία ηλικία πέρα από την οποία θα πρέπει να επέμβουμε. Τις περισσότερες φορές η δυσπλασία ισχίου οφείλεται σε ανεπαρκή κάλυψη της κεφαλής του μηριαίου από την κοτύλη και η αντιμετώπιση είναι χειρουργική με τη μέθοδο της κοτυλοπλαστικής, η οποία μπορεί να χρειαστεί να συνδυαστεί και με οστεοτομία ραιβότητας του κεντρικού μηριαίου.
4. Οι τιμές που μελετάμε για την δυσπλασία του ισχίου είναι διαφορετικές για τα αγόρια και τα κορίτσια, διαφορετικές για τον αριστερό και τον δεξί γοφό και μεταβάλλονται συνεχώς κατά την διάρκεια ανάπτυξης του παιδιού. Η δυσπλασία επίσης, ανάλογα με αυτές τις τιμές μπορεί να ταξινομηθεί σε ελαφριά και βαριά. Άλλη είναι η αντιμετώπιση στην ελαφριά βαθμού δυσπλασία και άλλη στην βαριά βαθμού δυσπλασία. Μόνο γνωρίζοντας επακριβώς αυτές τις τιμές μπορούμε να κάνουμε σωστή εκτίμηση και να χαράξουμε την καλύτερη θεραπεία για κάθε παιδί.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι επεμβάσεις αυτές (αν χρειαστεί να γίνουν), ειδικά οι οστεοτομίες λεκάνης (κοτυλοπλαστικές) να γίνουν πριν την σύγκλειση των αυξητικών πλακών όπως αναφέρθηκε και για τη διόρθωση ραιβογονίας/βλαισογονίας. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτές οι αυξητικές πλάκες (τα σημεία δηλαδή από τα οποία αναπτύσσονται τα οστά) θα μας επιτρέψουν την αντιμετώπιση πολύ δύσκολων προβλημάτων (εξάρθρημα ισχίου, δυσπλασία ισχίου) με πολύ πιο απλές τεχνικές από ότι θα απαιτηθεί αν το παιδί φτάσει στην σκελετική ωρίμανση και „κλείσουν“ αυτές οι αυξητικές πλάκες.

Μετά από τέτοιες επεμβάσεις συγκρατείται ο γοφός στην θέση του με ειδικά διαμορφωμένο γύψο που εκτείνεται από την μέση μέχρι και την κνήμη (hip spica) για τουλάχιστον 6 εβδομάδες. Το διάστημα αυτό είναι απαραίτητο για να επουλωθούν και οι οστεοτομίες που διενεργήθηκαν στο χειρoυργείο.