Βάδιση στις μύτες των ποδιών – Παιδοορθοπαιδικός

Η βάδιση στις μύτες των ποδιών είναι ένα μοτίβο βάδισης κατά το οποίο ένα παιδί περπατάει χωρίς να φέρνει σε επαφή την πτέρνα με το έδαφος.

Καθώς το παιδί μαθαίνει να περπατάει και μεγαλώνει, εμφανίζει διάφορα μοτίβα βάδισης. Ένα από αυτά μπορεί να είναι και το συγκεκριμένο που θα αναλύσουμε.

Τι ακριβώς είναι η βάδιση στις μύτες των ποδιών;

Πρόκειται για μια παραλλαγή της βάδισης, κατά την οποία το παιδί περπατάει στις κεφαλές των μεταταρσίων.

Βάδιση στις μύτες των ποδιών – Αίτια

Σε παιδιά που μετά την ηλικία 2-3 ετών δεν θα εμφανίσουν κανένα σημάδι βελτίωσης συνιστάται εκτίμηση από ειδικό ιατρό.

Τις περισσότερες φορές που η βάδιση στις μύτες συνεχίζεται και μετά από την συγκεκριμένη ηλικία γίνεται λόγω συνήθειας. Παρόλα αυτά θα πρέπει να αποκλειστεί κάποια πιθανή άλλη παθολογία και ιδιαίτερα νευρολογικής φύσεως.

Αίτια Νευρολογικά 

Μερικές φορές, πίσω από ένα επίμονο μοτίβο βάδισης στις μύτες των ποδιών μπορεί να υποκρύπτονται νευρολογικά αίτια:

• Ήπιας μορφής εγκεφαλική παράλυση: Πιθανός τραυματισμός ή μη φυσιολογική ανάπτυξη μέρους του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσει στο συγκεκριμένο μοτίβο βάδισης (νευρογενής βάδιση στις μύτες).

• Νευρομυϊκές παθήσεις όπως: κινητική και αισθητική πολυνευροπάθεια ή Charcot-Marie-Tooth Disease, διάφορες μυϊκές δυστροφίες (Becker, Duchenne), διαστηματομυελία, διάφορες άλλες ανωμαλίες κατά μήκος της Σπονδυλικής Στήλης κ.α.

• Αυτισμός και Αισθητοκινητικές διαταραχές: Ενώ ΔΕΝ υπάρχει καμία άμεση σύνδεση της βάδισης στις μύτες με το φάσμα του αυτισμού φαίνεται πως παιδιά διαγνωσμένα με το φάσμα του αυτισμού – καταστάσεις, περπατάνε πιο συχνά στις μύτες των ποδιών.

Για τους παραπάνω λόγους μπορεί να απαιτηθεί εκτίμηση και εξέταση από νευρολόγο ιατρό προς αποκλεισμό πιθανών νευρολογικών παθήσεων.

Τις περισσότερες όμως φορές με ένα καλό ιστορικό και την κλινική εξέταση μπορούμε να προσανατολιστούμε αν υποκρύπτεται κάποιο νευρολογικό αίτιο.

Σημαντικό ρόλο θα παίξει το ιστορικό γέννησης, αν κατακτήθηκαν τα προηγούμενα ορόσημα, αν η κινητική ανάπτυξη ενός παιδιού ήταν φυσιολογική, σε τι ηλικία περπάτησε το παιδί κ.α.

Αίτια ΜΗ Νευρολογικά 

Σημαντικό είναι πάντα να ελέγχουμε αν η βάδιση στις μύτες είναι αμφοτερόπλευρη ή όχι. Αίτια μη νευρολογικά είναι:

• Ανισοσκελία: Αν το ένα πόδι είναι πιο κοντό από το άλλο τότε το παιδί θα βαδίζει στις μύτες μόνο από το ένα πόδι. Βάδιση μόνο στο ένα πόδι υποδηλώνει επίσης πιθανό νευρολογικό πρόβλημα. Περισσότερα για την ανισοσκελία μπορείτε να μάθετε εδώ.

• Εκ γενετής ρίκνωση του γαστροκνήμιου μυός ή του αχίλλειου τένοντα. Εξαιρετικά σπάνια περίπτωση καθώς ο ρικνός αχίλλειος τένοντας είναι το πρόβλημα που μπορεί να προκύψει (το αποτέλεσμα) από την βάδιση στις μύτες.

• Ρικνώσεις μυών πιο κεντρικά όπως στο γόνατο ή στο ισχίο.

Η συχνότερη βέβαια περίπτωση είναι η παρακάτω.

Ιδιοπαθής βάδιση στις μύτες των ποδιών – Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την χρονιότητα της βάδισης στις μύτες και μπορεί να είναι κάποιο από τα παρακάτω:

• Ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα.
• Κάλοι, υπερκερατώσεις και σκληρίες του δέρματος κάτω από τα μετατάρσια οστά.
• Αυξημένη συχνότητα πτώσεων.
• Μειωμένη ισορροπία.
• Αυξημένη συχνότητα πόνου ή κούρασης στα πόδια, στην γάμπα ή και πιο κεντρικά (γόνατα, σπονδυλική στήλη).

Αντιμετώπιση

• Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποιες βασικές αρχές.

Βασική αρχή Ν.1: Το πιο σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να δημιουργηθεί είναι η ρίκνωση του αχίλλειου τένοντα. Αν αυτό συμβεί, το παιδί και να το θέλει, δεν μπορεί να φέρει την πτέρνα στο έδαφος. Συνεπώς, το κύριο μέρος της θεραπείας στοχεύει στη διατήρηση της διατασιμότητας του αχιλλείου τένοντα.

Βασική αρχή Ν.2: Το βάδισμα στις μύτες των ποδιών είναι ένα μοτίβο βάδισης που είναι μερικές φορές εξαιρετικά δύσκολο να σταματήσει. Καμία θεραπεία δεν φέρνει 100% ένα σίγουρο αποτέλεσμα.

Βασική αρχή Ν.3: Μέχρι την ηλικία των 10 ετών, το 80% των παιδιών θα „παρατήσει“ το βάδισμα στις μύτες.

Βασική αρχή Ν.4: Παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, με νευρολογικό υπόβαθρο ή αισθητηριακές διαταραχές εμφανίζουν πιο επίμονο βάδισμα στις μύτες και υποτροπή μετά από οποιαδήποτε θεραπεία.

Βασική αρχή Ν.5: Είναι απαραίτητη η συνεργασία του παιδιού – των γονέων – του φυσικοθεραπευτή – του τεχνικού ορθοπεδικής για την κατασκευή ναρθηκών ΚΑΙ πολύ υπομονή.

Βασική αρχή Ν.6: Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού, από το πόσο σφιχτός είναι ο αχίλλειος τένοντας και από το πόσο έντονα και συχνά το παιδί περπατάει στις μύτες.

Τρόποι αντιμετώπισης

ΑντιμετΩπιση Ν.1:

Σε παιδιά μικρής ηλικίας που το βάδισμα στις μύτες γίνεται περιστασιακά και ο αχίλλειος τένοντας είναι φυσιολογικός μπορεί να απαιτηθεί μόνο μια παρακολούθηση σε εξάμηνη βάση και κάποιες οδηγίες που θα δοθούν στους γονείς.

ΑντιμετΩπιση Ν.2:

Σε επίμονο βάδισμα στις μύτες (π.χ. από το πρωί μέχρι το βράδυ), σε μικρές ηλικίες και αν ο αχίλλειος τένοντας είναι φυσιολογικός μπορεί να απαιτηθούν ασκήσεις και φυσικοθεραπείες και οδηγίες και επανεξέταση σε εξάμηνη βάση.

ΑντιμετΩπιση Ν.3:

Σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας (>4-5 ετών) που συνεχίζουν να βαδίζουν επίμονα στις μύτες των ποδιών και ο αχίλλειος τένοντας είναι οριακά φυσιολογικός μπορεί να συστηθούν εκτός των φυσικοθεραπειών ΚΑΙ κνημοποδικοί νάρθηκες ή γύψοι. Οι νάρθηκες αυτοί έχουν διαφορετικά πρωτόκολλα χρήσης, τα οποία συζητιούνται ,με τους γονείς. Μπορούν να φορεθούν είτε για ένα διάστημα και την ημέρα και την νύκτα ή μόνο την νύκτα (night time braces).

Οι νυκτερινοί νάρθηκες χρησιμοποιούνται κυρίως για διατήρηση ενός καλού αποτελέσματος ή του μήκους του αχιλλείου τένοντα. Οι ημερήσιοι νάρθηκες μπορούν να αφαιρούνται κατά τις αθλητικές δραστηριότητες ή κατά τις σχολικές ώρες. Είναι σημαντικό οι νάρθηκες να είναι αρθρωτοί ώστε να μπορεί να προσαρμόζεται η γωνία στην άρθρωση και να αυξομειώνεται αναλόγως. Μία άλλη μέθοδος είναι η τοποθέτηση γύψων που αλλάζονται κάθε 2 εβδομάδες. Οι διάφοροι τύποι ναρθηκών, αν θα είναι πιο χαμηλοί ή πιο ψηλοί, αν θα είναι κλειδούμενοι ή όχι απαιτούν την συνεργασία με ένα έμπειρο τεχνικό ορθοπαιδικής και οίκο ορθοπεδικών ειδών.

ΑντιμετΩπιση Ν.4:

Χορήγηση ενέσεων Botox, ειδικά αν ο αχίλλειος τένοντας είναι οριακά φυσιολογικός. Η εφαρμογή αυτών των ενέσεων πραγματοποιείται και υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση για το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα. Τα Botox λειτουργούν με σκοπό την „αποδυνάμωση“ του γαστροκνήμιου μυός/αχίλλειου τένοντα ΚΑΙ πρέπει να συνδυαστούν με εντατικές ασκήσεις/φυσικοθεραπείες και νάρθηκες για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά αν και ο μόνιμος στόχος της πλήρους διακοπής της συγκεκριμένης βάδισης μπορεί σε κάποια παιδιά να μην επιτευχθεί. Περισσότερες επιστημονικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ.

ΑντιμετΩπιση Ν.5:

Σε μεγαλύτερα παιδιά και αν ο αχίλλειος τένοντας έχει χάσει μέρος της διατασιμότητάς του (το παιδί δεν μπορεί να φέρει την πτέρνα στο έδαφος) ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση. Αυτή στοχεύει στην επιμήκυνση του αχίλλειου τένοντα ή μέρους της περιτονίας του γαστροκνήμιου μυός, ανάλογα με το πόσο σφιχτός είναι ο αχίλλειος τένοντας.

Συμπερασματικά