Πότε πρέπει να ξεκινήσει να περπατάει ένα παιδί ;

Βήμα – Βήμα, θα ξεκινήσει να περπατάει.

Είναι γνωστό ίσως το σενάριο γονιών που ενώ το παιδί τους ακόμη δεν έχει περπατήσει, το παιδί φιλικών ή συγγενικών ζευγαριών έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει τα πρώτα βήματα. Οι γονείς λοιπόν αυτοί συχνά βομβαρδίζονται από ερωτήσεις των παππούδων ή άλλων ζευγαριών: „Ακόμη δεν περπάτησε ο Γιαννάκης;“, „Η δικιά μας περπάτησε από 1 έτους. Ο δικός σας ακόμη;“, κλπ.

Αυτές όλες οι ερωτήσεις για το αν το μωρό σας έχει ξεκινήσει να περπατάει ή όχι, είναι ψυχοφθόρες για τους γονείς. Μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε αγορά πραγμάτων ή και διενέργεια κινήσεων (επίσκεψη σε γιατρούς, διενέργεια εξετάσεων κλπ.) που μπορεί να μην έχουν κανένα νόημα και επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο ψυχολογικά το ζευγάρι.

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό

Το κάθε παιδί είναι όντως διαφορετικό αλλά ποια είναι η απάντηση στο ερώτημα πότε πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν οι γονείς ότι το παιδί τους δεν έχει περπατήσει ακόμη;

Η ερώτηση αυτή δεν έχει μια συγκεκριμένη και απόλυτη απάντηση. Ακόμη και στην επιστημονική βιβλιογραφία μπορεί κάποιος να βρει ένα εύρος απαντήσεων.

Ο κανόνας είναι πως ένα υγιές παιδί μέχρι και τον 18ο – 20ο μήνα πρέπει να περπατάει ελεύθερα (αυτό σημαίνει ανεξάρτητα και μόνο του). Σημαντικότερο όμως από το πότε θα ξεκινήσει ένα παιδί να περπατάει είναι ο δρόμος προς αυτήν την κατεύθυνση, η λεγόμενη κινητική ανάπτυξη που είχε το παιδί τους προηγούμενους μήνες.

Υπάρχουν περιπτώσεις λοιπόν παιδιών που εμφανίζουν γρήγορη κινητική ανάπτυξη (έχουν ξεκινήσει τους προηγούμενους μήνες να γυρίζουν από ανάσκελα μπρούμυτα, να μπουσουλάνε, να σκαρφαλώνουν σε έπιπλα) και παιδιά που δεν έχουν εμφανίσει ακόμη κάποια από αυτά τα στάδια κινητικής ανάπτυξης. Για να δείτε τα βασικά στάδια ανάπτυξης ενός παιδιού, δείτε τον πίνακα στο τέλος.

Γι’ αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς την κινητική ανάπτυξη που είχε το παιδί τους, τους προηγούμενους μήνες και αν ο δρόμος λοιπόν προς το περπάτημα είναι στη σωστή κατεύθυνση.

Ρεαλιστικές εκτιμήσεις για το πότε το παιδί θα ξεκινήσει να περπατάει

Πολλές φορές είναι χρήσιμο να ερωτηθούν οι ίδιοι οι γονείς, πότε οι ίδιοι (αν θυμούνται) είχαν ξεκινήσει να περπατάνε. Υπάρχουν θεωρίες που υποστηρίζουν ότι αν κάποιοι γονείς και οι ίδιοι σαν παιδιά είχαν αργήσει να περπατήσουν τότε ίσως και τα παιδιά τους να ακολουθούνε αυτό το μοτίβο.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μωρά που γεννήθηκαν πρόωρα, χρειάζονται κατά κανόνα (όχι πάντα) περισσότερο χρονικό διάστημα για να επιτύχουν την κινητική ανάπτυξη σε σύγκριση με τα παιδιά που γεννήθηκαν στους 9 μήνες. Θα πρέπει λοιπόν να ερωτηθούν οι γονείς σε ποιο μήνα εγκυμοσύνης γεννήθηκε το παιδί.

Από την άλλη μεριά, αν υπάρχουν πραγματικές καθυστερήσεις στην κινητική ανάπτυξη του παιδιού (δεν έχουν ξεκινήσει τους προηγούμενους μήνες να γυρίζουν από ανάσκελα μπρούμυτα, δεν μπουσουλάνε, δεν σκαρφαλώνουν σε έπιπλα) θα πρέπει να διερευνηθεί η ύπαρξη κάποιου πιθανού προβλήματος, ώστε όσο νωρίτερα γίνεται να ξέρουν οι γονείς τι να περιμένουν και να ξεκινήσει το παιδί να υποστηρίζεται και να του παρέχεται η κατάλληλη βοήθεια ώστε να πετύχει την κινητική ανάπτυξη της ηλικίας του.

Η σωστή καθοδήγηση στο πότε το παιδί θα ξεκινήσει να περπατάει

Οι γονείς που ανησυχούν γιατί το παιδί τους δεν έχει ξεκινήσει να περπατάει μπορούν κάθε στιγμή να απευθυνθούν στον παιδίατρό τους. Συνήθως όταν υπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας, ο παιδίατρος σας θα το έχει ήδη αναγνωρίσει στους πρώτους μήνες των εξετάσεων που έκανε.

Πολλές φορές στέλνονται οι γονείς σε φυσικοθεραπευτές και οστεοπαθητικούς, οι οποίοι καλώς κάνουν και βοηθούν ένα παιδί στο να αναπτυχθεί κινητικά αλλά μπορεί να χάνεται πολύτιμος χρόνος στο να μπει μια διάγνωση μιας πάθησης που μπορεί να υποβόσκει.

Ο παιδίατρος (ή και ο παιδοορθοπαιδικός σας) θα πρέπει να εξετάσει τα αντανακλαστικά του παιδιού σας, τον μυϊκό τόνο καθώς και όλη την κινητική και εγκεφαλική ανάπτυξη του παιδιού. Εάν παρόλα αυτά διαφαίνεται ότι το παιδί δε περπατάει στα προβλεπόμενα χρονικά όρια μπορεί να υποβόσκει κάποια πάθηση από τις παρακάτω:

• Διάφορες μυϊκές παθήσεις
• Διάφορες νευρολογικές παθήσεις
• Ανατομικές ανωμαλίες των ποδιών ή του άξονα των κάτω άκρων
• Διαταραχές συντονισμού και ισορροπίας στο χώρο

Εάν λοιπόν διαγνωστεί κάποια υποκείμενη πάθηση ως αιτία της καθυστέρησης του περπατήματος, μπορεί να καθοριστεί η πρόγνωση και να προγραμματιστεί η ανάλογη αντιμετώπιση ή θεραπεία. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χρειαστεί η καθοδήγηση από πιο εξειδικευμένους ιατρούς (παιδονευρολόγους, παιδοορθοπαιδικούς κλπ). Εάν παρόλη την εξέταση δεν διαπιστωθεί κάποια υποκείμενη πάθηση θα συστηθεί στους γονείς κάποιου είδους εξειδικευμένη φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση, ασκήσεις ή και κατάλληλα ερεθίσματα που οι γονείς μπορούν να εφαρμόσουν και στο σπίτι.

Ο στόχος είναι η διαδρομή προς το περπάτημα

Ο δρόμος από τη γέννηση μέχρι το περπάτημα είναι μακρύς. Να ξέρετε ότι η εκπαίδευση του βαδίσματος ξεκινά ήδη από όταν το παιδί βρίσκεται ακόμη στην κοιλιά σας!

Παρακολουθείστε όλη την κινητική ανάπτυξη του παιδιού. Έχει ξεκινήσει το παιδί να σκαρφαλώνει σε έπιπλα; Έχει ξεκινήσει το παιδί να κάνει βήματα κατά μήκος των επίπλων; Έχει ξεκινήσει το παιδί να στέκεται, έστω και για λίγο όρθιο; Τα στοιχεία αυτά είναι πολύ πιο σημαντικά από μία απλή και ξερή απάντηση του συγκεκριμένου χρόνου που θα πρέπει οπωσδήποτε το παιδί σας να έχει ξεκινήσει να περπατάει!

Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν την κινητική ανάπτυξη του παιδιού τους παρέχοντας ερεθίσματα και κατάλληλο παιδικό χώρο για να κινηθεί το μωρό. Τα παιδιά καλό θα ήταν να μην αφήνονται να κάθονται, με την έννοια ότι „άστα μωρέ, καλά κάθονται εκεί για ώρες“ αλλά να τους παρέχεται ερέθισμα από τους γονείς για κίνηση. Αυτό φυσικά από μόνο του δεν θα επιτύχει το περπάτημα του παιδιού αν υποβόσκει κάποια υποκείμενη πάθηση. Ο χώρος κίνησης ενός παιδιού θα πρέπει πάντα να είναι ασφαλής.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ

Εάν ένα παιδί μπορεί σε ηλικία 18 μηνών να κάθεται ελεύθερα, να σκαρφαλώνει σε έπιπλα, να στέκεται όρθιο χωρίς να στηρίζεται και να κάνει βήματα κατά μήκος των επίπλων, τότε πρέπει οι γονείς κατά 99% να μην ανησυχούν. Τα πρώτα βήματα του παιδιού σας έρχονται! Είναι το παιδί σας σε αυτή την ηλικία νωθρό, δεν κουνιέται εύκολα από τη θέση του, δεν έχει πετύχει την κινητική ανάπτυξη που περιγράφηκε προηγουμένως, θα πρέπει να εξεταστεί η κινητική του ανάπτυξη ιατρικά.

Να θυμάστε: Το αν το παιδί σας περπατήσει πιο νωρίς ή πιο αργά, συγκριτικά με άλλα παιδιά, εφόσον είναι μέσα στα συνήθη όρια δεν επηρεάζει καθόλου τις μελλοντικές του δυνατότητες και ικανότητες!